گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
روزنامه‌های اصلاح‌طلب روز دوشنبه را با تمرکز بر حضور رییس‌جمهور افغانستان در تهران و موضوع پول‌های کثیف آغاز کردند.
از سوی دیگر، بعد از سخنان انتخاباتی اسحاق جهانگیری، «غلامعلی دهقان» سخنگوی حزب اعتدال و توسعه که نزدیک‌ترین حزب به رییس‌جمهور محسوب می‌شود تصریح کرد که نتیجه مذاکرات می‌تواند برای حامیان دولت در عرصه انتخابات حائز اهمیت باشد؛ به اعتقاد وی «اگر حامیان دولت اعتدال بتوانند طی ماه‌های جاری به این نتیجه برسند که دولت مورد حمایت آنان در اداره کشور موفق بوده، بدیهی است که امیدوارتر از گذشته می‌توانند در انتخابات شرکت کرده و از مجلس اعتدالی سخن بگویند.»
روزنامه مردم سالاری
ارگان رسمی حزب مردم سالاری دوشنبه را با تیترهای «ارسال گزارش مفاسد مالی به رهبر انقلاب» و «توافق دو کشور برای مقابله با قاچاق موادمخدر، افراط و تروریسم» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· منتقدان آقای هاشمی عذرخواهی کنند
جدال میان صحت خاطرات حجت‌الاسلام هاشمی‌رفسنجانی کماکان ادامه دارد؛ حامیان خاطرات اظهارات هاشمی‌رفسنجانی را «سند تاریخی» توصیف می‌کنند. این رفتار از سوی طیف اصلاح‌طلب در حالی رخ می‌دهد که در دوران حاکمیت این تفکر بر قوه مجریه رکیک‌ترین توهین‌ها به جای انتقاد از سوی آنان به هاشمی رفسنجانی صورت پذیرفت.
روزنامه مردم سالاری در صفحه سیاسی خود به قلم رضا سلیمانی خواهان معذرت خواهی منتقدان از هاشمی رفسنجانی شد و در همین راستا نوشت«حال با توجه به مستندات غیرقابل انکار بالا و ادعای ایمان خالص تخریب گران! آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ماجرای نقل خاطره ایشان از دیدار با همسر مکرمه امام، مخصوصاً پس از تأیید آن مطالب از سوی اعضای محترم بیت آن حضرت که در آن جلسه حضور داشتند، شایسته است که افراد، محافل و رسانه‌های مدعی ارزشمداری و اخلاق! نه از آیت‌الله هاشمی که از درگاه خداوند و مردم شریف ایران اسلامی عذرخواهی و طلب بخشش کنند. مگر اینکه با لجاجت باز هم نوه‌های امام راحل و بیت ایشان را متهم به دروغگویی نمایند!! خدا را شکر که در اوج هیاهوی رسانه‌ای یک گروه خاص که با تهیه مصاحبه‌های سیاسی سفارشی، سعی کردند با تخلیه مجدد بغض و کینه سیاسی و حتی شخصی خود، سندیت این خاطرات را زیر سؤال برده و برای اصل انقلاب در جامعه و میان مردم شک و تردید ایجاد کنند.
این بار فرزندان و بیت شریف امام که در جلسه حضور داشتند، به میدان آمدند و نگذاشتند دروغ‌سازان تهمت‌زن به اهداف خویش برسند. حال جامعه و مردم هوشیار آن منتظرند تا رسانه و افراد و محافل تخریب‌گر که در ادعای مسلمانی، خود را سرآمد همگان می‌دانند، به دستور دینی پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی (ع) عمل نموده، به دلیل دروغ پردازی‌ها و افترا پراکنی‌های غیراخلاقی خود، شجاعانه از درگاه خداوند استغفار و از مردم عذرخواهی کنند که در غیر اینصورت، صحت و سقم سایر موضع‌گیری‌ها، انتقادات، گفتار و نوشتار آنان زیر سؤال رفته و مردم هوشیار و آگاه به دیده شک و تردید و با احتمال اغراض سیاسی و جناحی در مورد سخنان آنان قضاوت خواهند کرد.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار دوشنبه را به تیترهای «فرمان فرمانده» و «همسایه با «تسبیح» و «کراوات» آمد» اختصاص داد.
· شاگرد اول کابینه در خطر استیضاح
بار دیگر پرونده «استیضاح» وزرا قبل از بهارستان در پیشخوان روزنامه‌های اصلاح‌طلب بیان می‌شود؛ این‌بار نوبت به طیب نیا است. گروه سیاسی روزنامه ابتکار در همین راستا نوشت«علی طیب‌نیا وزیر اقتصاد راهی خانه ملت می‌شود تا به سؤال بهروز نعمتی نماینده اسدآباد و سیدهادی حسینی نماینده قائمشهر پاسخ دهد. وی که نخستین کارت زرد دولت را به خاطر اظهارات سیف در مورد ارزش پول ملی گرفته بود وقتی برای بار دوم به مجلس رفت تا به سؤال حمید رسایی درباره کاهش شاخص بورس پاسخ دهد، با در دست داشتن کارت زرد دوم صحن علنی را ترک کرد.
این دو کارت زرد در حالی به وزیر اقتصاد داده شد که به اعتقاد بسیاری از ناظران، عملکرد این وزارتخانه در شرایطی که وارث شرایط اقتصادی بحرانی دولت دهم بود، بد هم نبوده است. کاهش تورم، افزایش رشد اقتصادی و بهبود سایر شاخص‌های این حوزه هر چند حاصل عملکرد کلی دولت است، اما بدون شک نمی‌توان نقش یکی از مغزهای متفکر کابینه را در آن نادیده گرفت. به علاوه هر دو مورد این کارت زردها نیز از نظر سیر و روند پرسش‌ها و پاسخ‌ها چندان محلی از اعراب نداشته‌اند. حال این سؤال از وزیر اقتصاد می‌تواند در صورت قانع نشدن نمایندگان، وی را در آستانه استیضاح قرار دهد. این در حالی است که بهارستان‌نشینان پیش‌تر از توقف استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت به دلیل رعایت حال دولت در سال «همدلی و همزبانی» سخن گفته بودند.»
همچنین این روزنامه به ضعف معاونان پارلمانی را عامل دیگری بر افزایش حضور وزرا در مجلس دانست و به نقل از سید محمد بیاتیان نوشت «به اعتقاد من ضعف معاونین پارلمانی وزرا عامل مهمی است که سبب می‌شود شاهد این حضورهای پیاپی باشیم و اگر وزرا دیپلماسی پارلمانی خود را تقویت کنند بخش قابل توجهی از مشکلات حل می‌شود.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «خاطرات و مخاطرات» و «پیمان علیه تروریسم» اختصاص داده است.
· افشاگری در مورد پول‌های کثیف
روزنامه اعتماد تمایل بسیاری دارد که روایت پول‌های کثیف از مجاری خبری غیر از وزیر کشور و وزیر دادگستری پیگیری نماید. روزنامه اعتماد در گفت‌وگو با حسینی صدر در تشریح وضعیت این افراد گفت «در رده‌های مختلفی هستند. از برخی دولتی‌ها گرفته تا افراد عادی که نفوذ دارند و شرکت‌هایی که می‌توانند با پول خود برخی مدیران را بخرند. به هر حال افرادی پیدا میشوند که از قانون اطلاع دارند و دوستان وآشنایانی در دستگاه‌های مختلف دارند و از نفوذ اینها استفاده می‌کنند و شبکه‌ای را تشکیل می‌دهند و در مدت‌های کوتاه به ثروت‌های بزرگ بادآورده دست پیدا می‌کنند.» وی سپس در مورد مصداق روابط پشت پرده انتخاباتی اظهار داشت «من الان مصداق برای این دارم. برادر همان کسی که پول‌هایی را به آقای رحیمی داده بود و الان هم زندان است الان ستاد انتخاباتی زده است. یا نمونه دیگر آقایی که در قاچاق دست داشت الان شعبه‌ای از نهادهای خیریه را تشکیل داده و در پوشش آن به شکل گسترده کار انتخاباتی می‌کند. به دروغ هم می‌گویند داریم کار خیرخواهانه و خداپسندانه انجام می‌دهیم. من کسی را می‌شناسم که قبلاً مسوول بوده و الان صاحب ثروت انبوهی شده و شبکه انتخاباتی گسترده‌ای تشکیل داده است.»
حسینی صدر در آنچه افشاگری روزنامه اعتماد خوانده شد، رانت دارویی را یکی از مورد پول‌های کثیف دانست و تصریح کرد «مثلاً یک مورد داروهای بدن‌سازی و اشتهاآور و از این جور چیزها بود که می‌گفتند مضر است و تأییدیه ندارد. از آن طرف به همین شخص مجوز واردات همین داروها را می‌دادند و او بدون رقیب اینها را وارد می‌کرد و میلیاردها تومان سود کرده است. یا مثلاً اینکه ارز اختصاص داده شده به واردات دارو یکباره در گمرک تبدیل به پورشه و بنز می‌شد، مگر موضوع چه بود؟ در روغن نباتی و شکر و خوراک دام و طیور هم مواردی از این دست بوده است.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «مانور هسته‌ای اوباما» و «سرب داغ؛ پاسخ بازدید از مراکز نظامی» اختصاص داد.
· دوپینگ با پول‌های کثیف
محمد
عطریانفر در گفت‌وگو با «شرق» به بررسی مخاطرات هزینه‌های غیرشفاف در انتخاباتپرداخته است؛ وی در این گفت‌وگو فرایند
توزیع منابع ملی در روند هزینه‌های انتخاباتی اظهار داشت«انتخاب‌شوندگان نیازمند
رأی انبوه مردم‌اند؛ اما به لحاظ تأمین منابع مالی لاجرم دستشان به سوی کسانی دراز
می‌شود که از وضعیت اقتصادی مناسبی برخوردارند و از محل آن‌ها می‌توانند نیازهای
خودشان را مرتفع کنند. طبعاً کسی که با این اوصاف پیروز انتخابات می‌شود، خود را
وامدار کسانی می‌داند که به او کمک مالی کرده‌اند؛ حتی اگر نامزدِ پیروز به وعده‌های
خود وفادار نباشد؛ اما شخصی که به او در امر انتخابات کمک کرده، خواستار انجام قول‌هایی
است که داده شده است.
اغلب کسانی‌که در این نوع روابط مالی خود را درگیر می‌کنند، در ازای همراهی خود با نامزد انتخاباتی، چند برابر آن را خواهان‌اند... هزینه تبلیغاتی در شهرهای بزرگ بسیار بیشتر از شهرهای کوچک است؛ یعنی می‌توان گفت رویکرد جلب درآمد این دو گروه نامزدها مشابه و مانند هم است، با این تفاوت که برخلاف کاندیداها در شهرهای کوچک، آن‌ها به مقدار بیشتر و پول کلانی نیاز دارند.
طبعاً کسی هم که منبع تأمین مالی این نامزدهاست، متقابلاً انتظارات بزرگ‌تری دارد و امید کمک‌کنندگان این است که شخص انتخاب‌شده، بتواند با استفاده از مزایا و قدرتش، موقعیتی را برایشان فراهم کند که برخلاف روندهای معمولی، به آن‌ها اجازه اعمال‌نفوذ خاص و ویژه‌ای را بدهد. رویکرد حامیان مالی در شهرهای کوچک، بیشتر روی این متمرکز است که می‌خواهند در منطقه خودشان، آن‌ها و مردم از امکاناتی برخودار شوند و این نماینده، باید این کار را انجام دهد؛ اما در محیط‌های شهری و بزرگ‌تر، اساساً افراد به اینکه نمایندگان بخواهند کاری این‌چنینی انجام دهند، دل نمی‌بندند، هرچند در این مواقع هم خواسته‌هایی وجود دارد، ولی عموماً نماینده را به عنوان پل ارتباطی می‌بینند، فارغ از اینکه در پارلمان است یا در نهاد دولت، انتظار دارند نماینده در رابطه با قطب‌های اقتصادی و مالی و بانکی بتواند به عنوان پیونددهنده، ارتباط او را با نهادهای قدرت سیاسی و اقتصادی برقرار کند که شخص بتواند از مزایای آن برخوردار شود»
این فعال سیاسی فتنه 88 سپس در پاسخ به این سؤال که مثال مشخصی که وجود دارد، مورد آقای رحیمی است که توانست بدون کمترین دردسری به ۱۷۰ نامزد انتخاباتی، کمک مالی کند، شاید در صورت حزبی‌شدن ساختار انتخاباتی، چنین پرداخت‌هایی سخت‌تر شود؛ پاسخ داد«تفاوت در این است وقتی کسی برای ارتکاب تخلف مالی در عرصه انتخابات و رقابت‌ها به فضای عمومی وارد می‌شود و هرکس هرگونه که خواست عمل کند، عمق تخلف کمتر، اما سرعت تخلف بیشتر خواهد بود، ولی وقتی کسی اقدام خود را سامان‌مند می‌کند و قالب‌هایی را تحت عنوان حزب و ساختارهای سیاسی بر افراد مستقر می‌کند، سرعت تخلف کاهش پیدا می‌کند، اما ممکن است عمق تخلف بیشتر باشد.
در این مورد سازوکارهایی که می‌تواند احزاب را از تخلف مصون و از خطا باز بدارد سازوکارهایی هست که در دنیا به آن توجه شده است، فرض کنید قوانینی که در انتخابات مورد نظر حاکم است بر این اساس استوار است کسانی که می‌خواهند از حزبی حمایت کنند باید منابع مالی کاملاً شفاف داشته باشند و حجم پرداخت‌ها نیز باید محدود و مشخص باشد، خود این کنترل‌ها به شما درس‌های زیادی می‌دهد؛ اول اینکه کسی که ۵۰ یا ۳۰ دلار به حزب کمک می‌کند توقع کار بزرگی از شما ندارد، دوم اینکه وقتی فرد می‌داند که نمی‌تواند انتظاری خاص داشته باشد یا کمکی به حزب نمی‌کند یا اگر همراهی‌کند از روی اعتقاد و علاقه‌اش مساعدت می‌کند، سوم اینکه کسانی که در جایگاه استفاده‌کنندگان از پول قرار گرفته‌اند باید هزینه‌کردهایشان را اعلام کنند و نهادهای مسئول متعهداند بگویند که این پول از کجا آمده و کجا هزینه شده است. از این نقطه که عبور کنیم، حزب برای تأمین نیازهای مالی و اقتصادی خود شاید منابع مالی خاصی در اختیار داشته باشد که این مشکلی ایجاد نمی‌کند...؛چرا که این منبع مالی اختصاصاً به خود حزب تعلق دارد و طبعاً در این رابطه شخصیت حقیقی وجود ندارد که مطالباتی داشته باشد؛ مگر خود حزب که شخصیت حقوقی است و مطالبه حزب نیز دستیابی به قدرت است.»
روزنامه آرمان امروز
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «شروع بازی با چراغ خاموش» و «تمام شرکت‌های دولتی حراج شوند» اختصاص داد.
· آتیه سیاسی احمدی‌نژاد در ابهام
روزنامه آرمان‌امروز به کوچک‌ترین فعالیت‌های تیم احمدی‌نژاد در کشور واکنش نشان می‌دهد؛ رقیب همیشگی دولت سابق مدعی است که جلسه احمدی‌نژادی‌ها در شیراز بی‌مجوز بوده است. مطهره شفیعی در صفحه سیاسی این روزنامه پیرامون وضعیت سیاست‌ورزی این جریان پنهان از سودای حضور لایه میانی در مجلس و رأس جریان در انتخابات ریاست جمهوری نوشت«برخی از چندی قبل این گمانه را مطرح کردند که محمود احمدی‌نژاد در برخی حوزه‌های انتخابیه دارای محبوبیت است و می‌تواند با کاندیداتوری از آن حوزه‌ها به مجلس راه پیدا کرده و تلاش کند تا بر کرسی ریاست مجلس یازدهم تکیه زند. چالش‌های او با علی لاریجانی در زمانی که رئیس‌جمهور بود هم این گمانه را تقویت کرد که احمدی‌نژاد در تلاش است تا در پارلمان رقیب علی لاریجانی شود و معادله را به نفع خود تغییر دهد.
اما ظاهراً احمدی‌نژاد به فکر مجلس دهم با حضور خودش نیست بلکه اگر تلاشی هم از سوی تیم او صوت می‌گیرد برای فرستادن مدیران میانی این تیم به بهارستان است. به نظر می‌رسد برنامه احمدی‌نژاد اینگونه ترسیم شده است که او در ابتدا با فرستادن بخشی از نیروهای خود به مجلس دهم زمینه همسویی این مجلس با رئیس‌جمهور دوازدهم را فراهم کند و برای خود اینگونه پیش‌بینی کرده است که با برنامه‌ریزی دقیق و سفر به استان‌هایی که هنوز در آن‌ها محبوب است فضا را برای کاندیداتوری خود در انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم آماده کند.
شاید او طی هشت سال حضور در دولت و تعاملاتی که با مجلس داشته که البته همه فصل‌های آن شیرین نبوده است، تمایلی ندارد در جایگاهی قرار گیرد که رفتار خود با مجلس برایش تکرار شود یعنی او رئیس مجلس شود و یک رئیس‌جمهور رفتاری مشابه دوران ریاست‌جمهوری او در دولت دهم با مجلس داشته باشد. شاید اگر احمدی‌نژاد رئیس مجلس شود از مواجهه با رئیس‌جمهوری که رفتار احمدی‌نژادی داشته باشد نگران شود و نمی‌خواهد تجربه کند لاریجانی در مواجهه با رفتارهای او در قبال مجلس نهم چه احساسی داشته است. درنهایت شاید احمدی‌نژاد درصدد است نیروهای خود را از طریق اسب تروای اصولگرایان به بهارستان برساند؟!»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «ایران هرگز تهدیدی برای همسایگان نبوده است» و «پایه گذاری روابط جدید تهران و کابل» اختصاص داد.
· سایه مذاکرات هسته‌ای بر انتخابات
روزنامه دولتی ایران در گزارشی به تاثیرات مذاکره هسته‌ای بر انتخابات مجلس دهم پرداخت. این روزنامه دولتی در ابتدا گزارش خود نوشت «نخستین تلاش جدی برای پیوند دادن مذاکره هسته‌ای با انتخابات مجلس دهم، آبان ماه سال گذشته و در پی تحریف سخنان وزیر امور خارجه، نمود یافت. آن زمان، محمد جواد ظریف در حاشیه سفرش به نیویورک، در شورای روابط خارجی امریکا در پاسخ به سؤال یکی از حضار که درباره تأثیر گفت‌وگوهای هسته‌ای بر مسائل سیاسی داخلی ایران پرسیده بود، گفت: «اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا 16 ماه دیگر که انتخابات پارلمانی در ایران برگزار می‌شود، به این عملکرد ما (با آرای خود) پاسخ بدهند...» اما تعدادی از رسانه‌های مخالف دولت، سخنان وزیر خارجه را تحریف و مدعی شدند ظریف گفته است که «در صورت شکست مذاکرات ایران و 1+5، دوستان ما در انتخابات مجلس آینده شکست می‌خورند و جریان غرب‌ستیز در ایران، مجلس را در اختیار خواهند گرفت.» هر چند سناریوی صاحبان رسانه‌های منتسب به مخالفان دولت و فعالان سیاسی این جریان، برای حاشیه‌سازی علیه وزیر امور خارجه با انتشار ویدئوی نشست مذکور، خاتمه یافت ولی این پرسش را بر جای گذاشت»
و سپس به نقل از «غلامعلی دهقان» سخنگوی حزب اعتدال و توسعه نوشت «اگرچه فعالیت‌های انتخاباتی را بسیار زودهنگام توصیف کرده و فاصله یازده ماه تا انتخابات مجلس دهم را یادآور می‌شود اما در عین حال تأکید دارد، نتیجه مذاکرات می‌تواند برای حامیان دولت در عرصه انتخابات حائز اهمیت باشد. به اعتقاد وی «اگر حامیان دولت اعتدال بتوانند طی ماه‌های جاری به این نتیجه برسند که دولت مورد حمایت آنان در اداره کشور موفق بوده، بدیهی است که امیدوارتر از گذشته می‌توانند در انتخابات شرکت کرده و از مجلس اعتدالی سخن بگویند.»
وی با تأکید بر اینکه موفقیت دولت در حل و فصل قضیه هسته‌ای در نتیجه انتخابات آینده بی‌تأثیر نخواهد بود، به «ایران» می‌گوید: مردم وقتی ببینند موضوع هسته‌ای ختم به‌خیر شده به حامیان دولت اقبال بیشتری نشان می‌دهند. او در عین حال خاطرنشان می‌کند فقط قضیه هسته‌ای بر نتیجه انتخابات تأثیر نخواهد گذاشت و تأثیر مؤلفه‌هایی چون همگرایی گروه‌های سیاسی، نظارت استصوابی شورای نگهبان و مسائل دیگر قابل کتمان نیست.»
